Dijital Ayak İzi Nedir? Nasıl Kaldırılır?
Yağmurun sesiyle uyandığımız bir haftanın son iş gününden hepinize merhaba Sevgili Novarge Ailesi. Bugün sizlerle, yaşamımızın büyük çoğunluğunda adımlarımızı analiz eden bir veri olarak dijital ayak izi ve kaldırma yöntemlerinden bahsedeceğiz.
Tarihte geleneksel medya araçlarının yerini yeni medyaya bırakması üzerine teknolojik bir dönüşüm gerçekleşti. Söz konusu teknolojik dönüşümün bir getirisi olarak günden güne gelişen internet ve dijital mecralar da paralel bir yön izledi. Şimdiye baktığımızda teknolojinin gelişimi üzerine neredeyse tüm yaşamsal faaliyetlerimizi internet ağları üzerinden gerçekleştirebiliyoruz. Alışverişten eğitim ve kariyer olanaklarına dek hayatımızın içerisinde yer alan dijital mecralar, tüm adımlarımızı barındıran bir kütüphane görevini üstleniyor.
Dijital dünyada, e-postalardan üyeliklere dek kişisel bilgilerimize yer verdiğimiz tüm veriler dijital ayak izi olarak barınıyor. Bireyin kişisel bilgilerinden duygu ve düşüncelerine dek yansıtan dijital ayak izleri, her teknolojik gelişimde olduğu gibi avantaj ve dezavantajları da beraberinde getiriyor. Dijital ayak izlerinin en önemli dezavantajları arasında kişisel bilgilerin üçüncü şahıslar tarafından erişimi yer alıyor.
Dijital Ayak İzi Nedir?
İnternet dünyasında girdiğimiz her web sitesi, sosyal medya platformu, formlar, e-postalar ve paylaşımlar gibi tüm adımlar dijital ayak izi olarak adlandırılır. Dijital ayak izi, bireyin toprak üzerinde bıraktığı ayak izlerine benzetilebilir. Söz konusu izler dijital dünyadan kaldırılmadığı ya da sınırlandırılmadığı sürece tehlikeli kullanıcılar tarafından erişime açılabilir. İnternet ağlarında oluşan dijital ayak izleri türlerine göre aktif ve pasif olarak birbirinden ayrılır.
Aktif Dijital Ayak İzi: Çevrim içi gönderilen bilinçli tüm veriler aktif dijital ayak izi olarak adlandırılır. Bireyin aktif olarak internet kullanım süreci, söz konusu dijital ayak izinin aynı oranda artış göstermesini sağlar. Dijital ortamda gönderilen e-postalar, mesajlar, paylaşımlar ve içerikler aktif dijital ayak izi olarak veri sisteminde barınır.
Pasif Dijital Ayak İzi: Çevrim içi olarak gönderilen bilinçsiz tüm veriler pasif dijital ayak izi olarak adlandırılır. Dijital ortamda arama geçmişi, IP adresleri ve tıklanan reklamlar pasif dijital ayak izinin bir örneği olarak veri deposunda saklanır. Söz konusu pasif dijital ayak izleri nedeniyle istenmeyen reklamlar, arama geçmişi ifşası ve konum bilgileri üçüncü şahısların tehlikeli kullanımına neden olabilir.
Dijital Ayak İzi Nasıl Kaldırılır?
Hayatımızın büyük bir çoğunluğuna yansıyan internet kullanımında verileri tümüyle gizlemek ve silmek neredeyse imkânsızdır. Fakat telefon, konum, kimlik, kart ve fotoğraf gibi kişisel bilgilere üçüncü şahısların erişimini kısıtlamak için birçok yöntem bulunur.
Sosyal Medya Gizlilik Ayarları: Sosyal medya platformlarında yaptığınız fotoğraf, video, içerik ve paylaşımları gizlemek, kişisel bilgilerin üçüncü şahıslar tarafından ele geçirilme ihtimalini en aza indirir. Öncelikle sosyal medya platformlarının gizlilik ayarlarını güncelleyip, erişim sağlayabileceklere yönelik bir liste analizi olası dezavantajları ortadan kaldırır.
Hesap Kontrolleri: Geniş bir zamana yayılan internet kullanım sürecinde birçok sosyal medya platformunda üyelikler bulunabilir. Söz konusu üyelik sürecinde verilen kimlik bilgileri, konum ve adres gibi kişiler bilgiler verilerde depolanır. Kullanılmayan ve erişimi kısıtlanan sosyal medya platformlarındaki üyelikleri kaldırmak kişisel bilgilerin korunmasına yardımcı olur.
Bülten Üyelikleri: Haftalık ya da aylık bültenler birçok pazarlama firmasıyla anlaşmalı olarak ilerler. Bu nedenle e-postanızın bülten seçeneğinde yer alan bilgiler birçok firmanın veri kanalında aynı anda depolanabilir. Söz konusu durumu ortadan kaldırmak için bülten üyeliklerini iptal etmek, bireysel bilgilerin farklı kişiler tarafından kullanılmasını engeller.
Bilgi Sınırlandırma: Sosyal medya ve internet dünyasında birden fazla kişisel bilgiye yer verebiliriz. Fakat platformlarda yer verdiğimiz bireysel bilgiler farkında olmadan kötü amaçlı kişilerin erişimine açılabilir. Bu durumu ortadan kaldırmak için sosyal medya kullanırken bilgileri ve hesabı gizli tutmak oldukça önemlidir.
Hesap Şifreleri: Sosyal medya platformları ve internet ağlarında açılan hesapların şifrelerinin her zaman gizli tutulması gerekir. Aksi takdirde hesaplarda yapılan paylaşımlar, konuşmalar ve görüntüler kötü amaçlı kişilerin erişimine açılabilir. Dijital ayak izinin neden olduğu olumsuzlukları ortadan kaldırmak için sosyal medya platformlarına 6 ayda bir güçlü şifre belirlemek gerekir.
Novarge’de bugün; yaşamımızın büyük bir çoğunluğunda adımlarımızı analiz eden bir veri olarak dijital ayak izi ve kaldırma yöntemlerinden bahsettik. Bir sonraki yazımızda görüşmek üzere hepinize sağlıklı, huzurlu ve başarılı bir hafta sonu diliyorum Sevgili Novarge Ailesi.
Unutmayın, her şey geleceğiniz için!
ELİF AKSÜT
20 Ağustos 2021